Seniorzy uczą się o zdrowiu

Słuchacze Uniwersytetu Trzeciego Wieku mają za sobą pogadankę i warsztaty z udzielania pierwszej pomocy prowadzone przez Mariolę Rybkę oraz konferencję z prof. Romanem Ossowskim i aktorem Piotrem Pręgowskim na temat aktywnego trybu życia. To kolejne spotkania w ramach realizowanego przez UTW programu finansowanego przez Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego Jarosława Gowina

– W każdej torebce powinny się znajdować rękawiczki, bo zapewniają duży poziom bezpieczeństwa, gdy chcemy komuś pomóc i maseczka dwustronna, bo często osoba, której chcemy pomóc jest zakrwawiona, ubrudzona wymiocinami – mówi specjalistka ds. pielęgniarstwa Mariola Rybka. – Jako obywatele jesteśmy zobowiązani ratować życie osób obcych. Maseczka to wydatek 10 czy 15 złotych, dostępna jest w sklepach medycznych i aptekach, warto ją mieć przy sobie.

Warto też umieć udzielać pierwszej pomocy przedmedycznej i dlatego warsztaty zorganizowane przez lipnowskim UTW, a przeprowadzone przez specjalistkę w tej dziedzinie Mariolę Rybkę cieszyły się ogromnym zainteresowaniem. Teoria była uzupełniona praktycznym wypróbowaniem zdobytej wiedzy i dlatego te spotkania były istotne dla uczestników. Tak przeprowadzona akcja na pewno zaowocuje w życiu.

Praktyczne porady

– Pamiętajmy, że kobietę w ciąży układamy na lewym boku – przestrzega Mariola Rybka. – W przypadku noworodków musimy nauczyć się rozpoznawać bezdech łóżeczkowy, musimy widzieć, słyszeć i czuć oddech na policzku. Gdy dziecko inaczej wygląda, należy je obudzić. Często zdarza się też zachłyśniecie. Zabawki są co prawda atestowane, ale są przecież też groszki, kuleczki, a dzieci zbierają to i wkładają do buzi. Dziecko może zachłysnąć się też łapczywym jedzeniem, mlekiem, pokarmem matki. Patologiczny objaw to unoszenie do góry. Błędny, bo wtedy pokarm spływa dalej bezpośrednio do dróg oddechowych. Trzeba odwrócić dziecko, zrobić literkę C. Przekręcamy je na bok i małym palcem próbujemy usunąć to, co jest w jamie brzusznej. Jeśli nie uda się, że trzymamy w dół, podkreślam nie do góry, a w dół, i stosujemy pięć uderzeń międzyłopatkowych, pięć uciśnięć. Treść powinna zostać wyksztuszona. Jeśli to nie pomoże, to stosujemy reanimację, bo być może to ciało obce jest większe, a nie możemy doprowadzić do zatrzymania krążenia. Wtłaczając powietrze musimy pamiętać, że jest to noworodek. Pamiętajmy też, że u noworodka uciskamy dwoma palcami, u przedszkolaków nadgarstkiem.

Drogi oddechowe muszą być otwarte. U osoby dorosłej podchodzimy od nóg, nigdy od głowy, potrząsamy, pytamy, czy nas słyszy. Stosujemy zasadę widzę, słyszę, czuję. Gdy klatka piersiowa unosi się, to przez 10 sekund obserwujemy, ile wykonuje oddechów. Norma to 16-18 oddechów na minutę, jeśli spadają do 3-4 na minutę, może dojść do zatrzymania akcji serca. Dzieci oddychają szybciej i u nich liczba oddechów na minutę to 20-24. Gdy oddechy są płytkie, podejmujemy reanimację. Resuscytacja przywraca krążenie i oddech, ale zdarza się, że nie przywraca świadomości. 

– Najpóźniej ze zmysłów zanika u człowieka słuch – mówi Mariola Rybka. – Osoba przewlekle chora, sztucznie wentylowana, słyszy dlatego ważne jest mówienie do takich chorych o dobrych rzeczach. Jako pielęgniarka wiem, że pacjenci reagują przy czynnościach pielęgniarskich, lecą im łzy. Mówienie do takiego pacjenta jest ważne, mówić trzeba zawsze, także o tym, co będziemy robić. W przeciwnym wypadku pacjent odczuwa szarpanie przy zwykłej toalecie, wszelkie czynności są dla niego zaskakujące i przerażające. Kiedy mówimy, uprzedzamy, doznania są lepsze.

Duża popularność zajęć

W wykładach organizowanych w ramach projektu „Kujawsko-pomorskie uniwersytety trzeciego wieku” chętnie uczestniczyli zarówno słuchacze lipnowskiego Uniwersytetu Trzeciego Wieku jak i mieszkańcy Lipna i okolic. Udział w spotkaniach był bezpłatny, a tematyka wszechstronna. W ramach projektu ministerialnego w Lipnie odbyły się w minionym semestrze trzy wykłady i trzy warsztaty, a w tym semestrze dwa warsztaty, jeden wykład i jedna konferencja.

Możliwość realizacji projektu w Lipnie to ogromny sukces dla naszego UTW i szansa dla mieszkańców, bo wstęp na wykłady był otwarty dla każdego. Łatwo nie było, ale udało się i lipnowski UTW w ramach działania w stowarzyszeniu „Wspólnie dla dobra” z Grudziądza (we współpracy z UTW w Grudziądzu, UTW w Golubiu-Dobrzyniu, fundacją „Bądźmy razem – łączmy pokolenia” w Inowrocławiu, Medycznym UTW we Włocławku i Towarzystwem Rodziców Dzieci Specjalnej Troski w Toruniu) znalazł się wśród 16 szczęśliwców z całej Polski zakwalifikowanych do programu ministerialnego „Wsparcie Uniwersytetów Trzeciego Wieku”.

Konkurs na wsparcie celów Uniwersytetów Trzeciego Wieku został ogłoszony w ramach tzw. strategii Gowina, której jednym z filarów jest społeczna odpowiedzialność nauki. Spośród 85 ofert, które wpłynęły do MN i SW, wybrano 16 najlepszych. Łączna pula dofinansowania UTW wyniesie blisko 4 mln złotych.

Uniwersytety od wielu lat

Przypomnijmy, że pierwszy Uniwersytet Trzeciego Wieku działał w Polsce już w latach siedemdziesiątych ubiegłego stulecia. Od tamtego momentu przybywało ośrodków, które organizowały wykłady i zajęcia dla starszych osób, zapobiegając ich wykluczeniu. Konkurs Ministerstwa Nauki został ogłoszony po raz pierwszy w ramach tzw. strategii Gowina, której jednym z filarów jest społeczna odpowiedzialność nauki. Celem programu jest wsparcie istniejących UTW lub umożliwienie założenia zupełnie nowych ośrodków.

– Nasz uniwersytet działa od 2008 roku – mówi prezes UTW w Lipnie Irena Retlikowska. – W czasie naszej działalności słuchacze uczestniczyli w wykładach i różnorodnej tematyce i zajęciach warsztatowych. Prowadzimy lektoraty z języka angielskiego, zajęcia komputerowe, gimnastyczne, nordic walking, aerobic wodny, warsztaty z rękodzieła. Organizujemy wystawy, kiermasze bożonarodzeniowe i wielkanocne, wyjazdy edukacyjne i spotkania integracyjne. Dzięki wycieczkom nasi słuchacze mogą zwiedzić wiele ciekawych miejsc. Wśród wykładowców byli pracownicy naukowi Uniwersytetu Warszawskiego, Uniwersytetu Medycznego w Łodzi, UMK w Toruniu, UKW w Bydgoszczy, Seminarium Duchownego we Włocławku, pracownicy muzeów, banków, policji, lekarze, artyści.

Polskie UTW umożliwiają upowszechnienie najnowszych dokonań nauki wśród słuchaczy, zachęcając ich do większej aktywności intelektualnej, społecznej i kulturalnej. W konkursie ministra nauki i szkolnictwa wyższego Jarosława Gowina wyłonione zostały ośrodki, które wywiązują się z tego zadania najlepiej przez organizację szerokiego wachlarza zajęć. W ocenie projektów wzięta została również ich rola w lokalnej społeczności oraz możliwości aktywizacji osób do tej pory niezainteresowanych ofertą UTW.

Kolejne spotkania

W kolejnym numerze opublikujemy relację z wtorkowej konferencji promującej aktywny styl życia, której prelegentami byli: psycholog Roman Ossowski i aktor Piotr Pręgowski. 7 grudnia natomiast w kinie Nawojka w Lipnie odbędzie się spotkanie słuchaczy Uniwersytetu Trzeciego Wieku z przedstawicielami lipnowskiej Komendy Powiatowej Policji na temat bezpieczeństwa. Początek debaty społecznej zaplanowano na godzinę 16.30.  
 

Tekst i fot. 
Lidia Jagielska