Zabytki będą jak nowe

27 stycznia w powiat lipnowski wizytowała Bożena Żelazowska, wiceminister kultury i dziedzictwa narodowego

– Od roku jestem konserwatorem zabytków – mówi nam Bożena Żelazowska, wiceminister kultury i dziedzictwa narodowego. – Jest to moja pasja, bo ja całe życie zajmuję się tym samym, tylko wcześniej, od 1999 roku, robiłam to w departamencie kultury i dziedzictwa samorządu województwa mazowieckiego. Mamy w ministerstwie bardzo dużo środków, ale i dużo potrzeb.
Ministerstwo kultury jest organem prowadzącym dla ponad stu placówek, miejsc pamięci w Polsce i poza granicami kraju, dla muzeów narodowych. W wielu przypadkach minister kultury zawiaduje jednostkami wspólnie z samorządami, w innych samodzielnie, w jeszcze innych jest instytucją dotującą prace związane z ich utrzymaniem. Ważnym elementem są zabytki, które wymagają modernizacji i ogromnych nakładów. I tak też jest w powiecie lipnowskim, i to z tego powodu starosta Krzysztof Baranowski zabiegał, jak się okazało w poniedziałek, z powodzeniem, o wizytę na naszym terenie wiceministra kultury odpowiedzialnego za zabytki właśnie.
– Na ochronę zabytków na cały kraj mamy 200 milionów złotych w 2025 roku – mówi nam wiceminister Bożena Żelazowska. – Są to środki na konserwację kościołów, obiektów zabytkowych, które są w rękach prywatnych lub samorządowych. Gros wniosków do nas napływających to obiekty sakralne, bo w naszym kraju większość obiektów zabytkowych to właśnie kościoły. Z mojej natury wynika ścisła współpraca z samorządami, bo jestem z krwi i kości samorządowcem. Lubię pracę społeczną, czego nie lubi mój mąż. Jestem też drugą kadencję posłem. Spotykam się więc u mnie z właścicielami obiektów zabytkowych, jeżdżę po kraju.
27 stycznia wiceminister kultury i dziedzictwa narodowego Bożena Żelazowska przyjechała do Lipna, na zaproszenie starosty powiatu lipnowskiego, a potem ruszyła w teren. Odwiedziła Sumin, gdzie w zabytkowym i zniszczonym pałacyku położonym nad jeziorem samorząd powiatowy chce utworzyć Powiatowe Centrum Opieki Zdrowotnej i Senioralnej. Była wizyta w Bobrownikach, gdzie o środki zabiega samorząd na renowację ruin zamku. Wiceminister zajrzała do lipnowskiej fary, gdzie prace renowacyjne już się toczą. Potrzebne jest wsparcie dla parafii w Kikole i inne. Wnioski są składane o dotacje, ale na wszystko nie starczy.
– Nasz kraj został niestety dotknięty powodzią i z 200 milionów złotych na ten rok wydzieliłam 100 milionów złotych na zabytki dla obszarów dotkniętych powodzią na Dolnym Śląsku, Opolszczyźnie, w Lubuskiem i w województwie lubuskim – zastrzega wiceminister Żelazowska. – Połowa tych pieniędzy pójdzie tam, połowa będzie rozdysponowana w konkursach. Jeden już zakończył się, są oceniane przez ekspertów zewnętrznych, na końcu one trafią na moje biurko. Do końca stycznia mogą wnioski składać właściciele z terenów popowodziowych. Bardzo leżą mi na sercu zabytki w naszym kraju, ale też miejsca pamięci na świecie, które też, groby, cmentarze Polaków, wzgórze Monte Casino, są w naszej jurysdykcji. Są też ciągle wnioski o wpisanie obiektów na listę zabytków.
Dotacje ministerialne dla samorządów chcących odnawiać zabytki nie są ograniczone limitami finansowymi, ale rzeczywistość ma swoje prawa. Najlepiej, jak wnioskodawca ma wkład własny, bo za to są dodatkowe punkty przy ocenie wniosku, ale możliwe jest sfinansowanie w stu procentach. Wiemy, że do ministerstwa kultury wpłynęły w tegorocznym konkursie wnioski nawet o dotacje 5-milionowe.
– Takich środków my nie możemy przyznać – nie ukrywa wiceminister Bożena Żelazowska. – Powiat lipnowski złożył wnioski, dlatego jestem dzisiaj tutaj, żeby obejrzeć te obiekty. Dobrze, że powiat lipnowski dużo robi ze środków własnych.
W spotkaniu uczestniczyła także pochodząca z naszego powiatu wiceminister rodziny Małgorzata Baranowska, która jest pierwszym kontaktem dla wielu wnioskodawców. Spotyka się, doradza, informuje o konkursach, pomaga w wypełnianiu wniosków, jednym słowem chce, żeby w jej regionie wydarzyło się wiele dobrego.
– W powiecie lipnowskim jest sporo do zrobienia, ja nie jestem aż taką optymistką, żeby wszystkie wnioski dostały dofinansowanie – mówi wiceminister Małgorzata Baranowska. – Złożyło także sanktuarium z Obór, to już nie nasz powiat, ale dla nas duchowo bardzo ważne miejsce. Oni robią dużo z własnych środków, piszą wszędzie o wsparcie, przeor Piotr był u mnie z wnioskiem, żeby sprawdzić czy jest dobrze napisany. Nie znam się na wszystkim, ale kieruję w tym przypadku do pani wiceministry Żelazowskiej. Nasz powiat chce utworzyć ośrodek rehabilitacji w Suminie, tam ludzie będą mieli zatrudnienie. Pałac będzie pełnił rolę reprezentacyjną, on jest z dojściem do jeziora, z linią brzegową. Tam można zrobić bardzo dużo.
Wiceminister Bożena Żelazowska odwiedziła także lipnowską Szkołę Muzyczną I stopnia. Przypomnijmy, że starosta Krzysztof Baranowski zabiega o utworzenie w powiecie szkoły muzycznej drugiego stopnia. Placówka zyskała już nowy, zbudowany od podstaw, dobrze wyposażony obiekt w Lipnie, dysponuje fachową kadrą i coraz większą liczbą uczniów, także odnoszących sukcesy w konkursach muzycznych. Drugi stopień otworzy uczniom możliwość kształcenia na kolejnym, wyższym poziomie i drzwi do karier muzycznych. Decyzja w tej sprawie też leży w gestii ministra kultury.
Teraz czekamy na rozstrzygnięcie konkursów i dotacje na renowację zabytków w powiecie lipnowskim oraz na decyzję o przyznaniu drugiego stopnia szkole muzycznej. Co i kiedy się uda? Do tematu będziemy wracać.

Tekst i fot. Lidia Jagielska