Każdy może czytać w narodowej akcji

9 września na Placu Dekerta odbędzie się lipnowska odsłona narodowego czytania. Do 15 sierpnia każdy może zgłosić chęć dołączenia do czytających publicznie w drugi weekend września "Nad Niemnem" Elizy Orzeszkowej

Po raz kolejny Miejska Biblioteka Publiczna wspólnie z Miejskim Centrum Kulturalnym oraz ratuszem przystąpiła do zorganizowania w Lipnie narodowego czytania. Tym razem akcja w Lipnie i całej Polsce odbędzie się 9 września, a lekturą tej największej akcji czytelniczej będzie "Nad Niemnem" Elizy Orzeszkowej.

– Już teraz zapraszamy mieszkańców do wzięcia udziału w tym plenerowym wydarzeniu – zachęca Iwona Kowalska, dyrektor Miejskiej Biblioteki Publicznej w Lipnie. – Osoby, które zechcą aktywnie włączyć się w narodowe czytanie, prosimy o kontakt telefoniczny z naszą biblioteką pod numerem 54 288 35 35. Można też osobiście zadeklarować swój udział w wypożyczalni dla dorosłych. Na zgłoszenia czekamy do 15 sierpnia. Zainteresowanym zapewnimy przygotowany do wyboru materiał.

Patronem honorowym narodowego czytania jest prezydent RP Andrzej Duda wraz z małżonką. Pierwsza para corocznie aktywnie uczestniczy w akcji, interpretując publicznie wybrany fragment lektury, do jednostek organizujących akcję w Polsce i poza jej granicami przesyła list i pieczęć okolicznościową, którą można w dniu akcji ostemplować swój egzemplarz lektury.

9 września czytać będziemy "Nad Niemnem" Elizy Orzeszkowej, czyli najbardziej znaną powieść autorki, powstałą w latach 1886-1887. W formie książki dzieło ukazało się w roku 1889. Ze względu na barwne opisy, wyrazistych bohaterów, odwołania historyczne, dzieło porównywano bywa do "Pana Tadeusza" Adama Mickiewicza. Żadna inna książka Orzeszkowej nie została tak entuzjastycznie przyjęta przez recenzentów, chwalona jest za połączenie dydaktyzmu z walorami artystycznymi i przemyślaną kompozycję całości.

"Nad Niemnem" cieszy się popularnością i uznaniem kolejnych pokoleń czytelników. W II Rzeczypospolitej powieścią zainteresowało się kino, a ekranizację powieści ukończono w roku 1939 roku. Obraz jednak zaginął w czasie II wojny światowej i kolejny film na podstawie dzieła Orzeszkowej nakręcono dopiero w połowie lat '80 XX wieku. "Nad Niemnem" to niewątpliwie jeden z najważniejszych utworów literatury polskiej, podejmujący tematykę Powstania Styczniowego, którego 160-lecie obchodzimy w 2023 roku.

– To książka nastrojowa, napisana barwnym językiem, a zarazem donośna i sugestywna w swoim patriotycznym przesłaniu – podkreśla prezydent Andrzej Duda. – Spotkajmy się z rodzinami Bohatyrowiczów, Korczyńskich i innymi postaciami, wysłuchajmy ich rozmów o Polsce, ale też tych codziennych pogawędek przy polskim stole. Odkryjmy na nowo atmosferę tego dzieła, bogatą nadniemeńską przyrodę, wspaniałe pejzaże i krajobrazy, przypomnijmy wreszcie ważne dziedzictwo Powstania Styczniowego, które powraca we wspomnieniach bohaterów i legendzie jako symbol i fundament narodowej pamięci, i którego znaczenie jest istotne także dla innych narodów naszego regionu. Chciałbym, aby tegoroczna lektura pogłębiła też namysł nad tym, w jaki sposób współcześnie odczytujemy naszą historię i jak o niej pamiętamy. I żeby zwłaszcza dzisiaj, w obliczu agresywnego rosyjskiego imperializmu, odwołując się do powstańczego czynu, powieść Orzeszkowej jeszcze bardziej umocniła przekonanie o podstawowym prawie każdego narodu do własnej wolności i suwerenności.

Narodowe czytanie to wyjątkowe, bo ogólnonarodowe wydarzenie. Akcja organizowana jest przez prezydenta RP od 2012 roku. Została zainicjowana wspólną lekturą "Pana Tadeusza" Adama Mickiewicza. W 2013 roku w całej Polsce czytane były dzieła Aleksandra Fredry, potem "Trylogia" Henryka Sienkiewicza i "Lalka" Bolesława Prusa. W 2016 roku przypomnieliśmy sobie "Quo vadis" Henryka Sienkiewicza, w 2017 roku – "Wesele" Stanisława Wyspiańskiego, w 2018 roku – "Przedwiośnie" Stefana Żeromskiego, w 2019 roku czytaliśmy "Nowele polskie", czyli zbiór ośmiu utworów Elizy Orzeszkowej, Marii Konopnickiej, Bolesława Prusa, Brunona Schultza, Władysława Stanisława Reymonta, Stefana Żeromskiego, Henryka Sienkiewicza i Henryka Rzewuskiego. W 2020 roku czytaliśmy "Balladynę" Juliusza Słowackiego, potem "Moralność pani Dulskiej" Gabrieli Zapolskiej, a w minionym roku "Ballady i romanse" Adama Mickiewicza.

Przez dwanaście lat akcja czytelnicza zdobyła rzesze zwolenników. Miejsc, w których rozbrzmiewają lektury i podmiotów organizujących pod patronatem prezydenta RP akcje czytelnicze wciąż przybywa. W 2020 roku np. "Balladyna" była czytana w ponad 3200 miejscach w Polsce i za granicą. Do tematu wrócimy.

Tekst i fot. Lidia Jagielska